۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
۱۶ تیر ۱۳۹۲
با توجه به گفته محققان آمریکایی بعید است خوردن نانو مواد در سطوح معمول زیست محیطی، منجر به سمّیت حاد شود. با این حال شواهد کافی برای تعیین این که آیا قرار گرفتن در معرض نانومواد به طور مزمن می تواند منجر به تغییرات اندک در سیستم ایمنی روده، پروفیل های پروتئینی یا تعادل میکروبی شود، وجود ندارد.
در یکی از مقالات شماره اخیر مجله بین المللی Biomedical Nanoscience and Nanotechnology، محققان مطالعات آزمایشگاهی و مطالعات حیوانی موجود را که مربوط به سمّیت نانوذرات بلع شده به صورت تصادفی و غیر تصادفی بود، مورد مقایسه و بررسی قرار دادند. آنها بر اساس این بررسی ها اعلام کرده اند که بعید است مصرف نانوذرات در سطوح عمومی مواجهه منجر به آسیب به سلامت انسانی شود و حداقل باعث سمّیت حاد نمی شود. آنها همچنین بیان کرده اند که نتایج آزمون های برون تن که بیشتر اوقات سمّیت را در سطح سلول ها نشان می دهد، با نتایج آزمون های درون تن که اثرات جانبی کمتری را نشان می دهند، مطابقت ندارد.
طبق اظهارات اینگرید برجین، متخصص آزمایشگاه پزشکی حیوانات در دانشگاه میشیگان، و فرانک ویتزمن، کارشناس بخش فیزیولوژی سلولی در دانشکده پزشکی دانشگاه ایندیاناپولیس، ذراتی که در ابعاد نانومتر هستند، کاربردشان در محصولات مصرفی و داروها در حال توسعه است. این ذرات شامل موادی مانند نانونقره هستند که به طور فزاینده ای در محصولات مصرفی و مکمل های غذایی با خاصیت ضد میکروبی مورد استفاده قرار می گیرند. نانوذرات می توانند برخی از خواص منحصر به فرد و مفیدی داشته باشند، زیرا رفتار ویژگی های فیزیکی و شیمیایی بسیاری از مواد در ابعاد نانو با رفتار همان مواد هنگامی که در ابعاد نانو نیستند، متفاوت است.
نانو مواد در حال حاضر به عنوان بهبود دهنده طعم های طبیعی به صورت لیپوزوم ها و مواد مرتبط با آنها، رنگدانه های غذایی و برخی به اصطلاح مکمل های سلامتی مورد استفاده قرار می گیرند. آنها همچنین در خمیر دندان های ضد باکتری و وسایل پوشش داده شده با نانوذرات نقره استفاده می شوند، مانند ظروف مواد نوشیدنی و غذایی و تجهیزات بهداشتی و تغذیه نوزادان. نانومواد همچنین برای حمل دارو به اندام های خاصی از بدن با هدف کاهش عوارض جانبی مورد استفاده قرار می گیرند. نانوذرات در واقع شامل محدوده بسیار وسیعی از مواد شامل فلزات خاص، آلیاژها، اکسیدهای فلزی و نانوذرات پلاستیک و نانوذرات کربنی هستند. به دلیل افزایش استفاده از آنها در محصولات مصرفی، نگرانی هایی مبنی بر اینکه این مواد کوچک مقیاس می توانند اثرات سمی منحصر به فردی را در مقایسه با شیوه های سنتی مصرف مواد داشته باشند، به وجود آمده است.
مشکلات موجود در ارزیابی خطرات سلامت نانوذرات بدین خاطر است که ذرات از جنس مواد مختلف و با شکل های مختلف خواص متفاوت و مختلفی با هم دارند. به علاوه این که چگونه و از چه مسیری در معرض نانوذرات قرار بگیریم (تنفس، بلع و ...) بر احتمال سمّیت تاثیر می گذارد. محققان آمریکایی منابع علمی موجود را در زمینه سمّیت از طریق بلع مورد ارزیابی قرار داده اند. آنها اظهار می کنند که علاوه بر مصرف عمدی خوراکی نانومواد به همراه مکمل های غذایی، بلع غیر عمدی هم می تواند به دلیل حضور نانو مواد در آب یا به صورت مواد جدا شده از پوشش های مواد غذایی در کالاهای مصرفی رخ دهد. همچنین نانوذرات استنشاق شده نیز مانند بلع دارای خطر هستند، زیرا در زمان سرفه کردن بلعیده و از طریق دستگاه گوارش هضم می شوند.
این گروه براساس بررسی هایشان به این نتیجه رسیدند که بعید به نظر می رسد نانوذرات خورده شده در سطوح معمولی، اثرات سمی حاد یا شدیدی را به وجود بیاورند. با این حال آنها این نکته را اضافه کردند که در حال حاضر اطلاعات کافی برای ارزیابی این که آیا نانوذرات می توانند در بافت ها تجمع یابند یا اثرات دراز مدت داشته باشند و یا باعث تغییرات اندک در تجمع میکروبی روده شوند، وجود ندارد. محققان تاکید دارند که نیاز به روش های بهتری برای پیدا کردن رابطه هم بستگی میان غلظت ذرات مورد استفاده برای ارزیابی سمّیت سلولی و سطوح مواجهه در سلول های بدن مورد نیاز است. چنین روش هایی می تواند منجر به انجام پیش بینی های درست تر از نتایج آزمایش های برون تن شود و مشکل عدم انطباق و بیش از حد انتظار بودن نتایج آزمایش های برون تن در مقایسه با آزمایش های درون تن را رفع نماید.