در سراسر جهان، حوزۀ فناوری نانو توجه محققان را به‏ خود جلب کرده است و از اولویت‏ های اصلی در تحقیق و توسعه به حساب می‏ آید. دستاورد‏های جدید در این رشته کاربرد‏های مختلفی در بخش‏ های خانگی و صنعتی دارند. یکی از کاربردهای عمده فناوری نانو نانوپالایی محیط زیست است. نانوپالایی، که آن را استفاده از نانومواد مصنوعی برای پاکسازی محیط زیست تعریف کرده‏ اند، تکنیکی بالقوه برای مقابله با آلاینده های پایدار مانند آفت‏ کش‏ها، حلال ‏های کلره، مواد شیمیایی هالوژن ‏دارشده، یا فلزات سنگین است.

از طرفی، کاربرد بیش از اندازه فناوری نانو ممکن است پیامد‏های منفی داشته‏ باشد. رهاسازی ذرات معلق متشکل از نانومواد در محیط زیست یکی از پیامد‏های مضر استفاده گسترده از فناوری نانو است. به ‏دلیل کاربرد فراوان این فناوری در صنایع، پس‏ماند صنعتی متشکل از نانوذرات ابقایی بی ‏وقفه در محیط زیست رها می ‏شود. امکان دارد آلودگی محیط زیست به ذرات معلق متشکل از نانومواد تاثیرات سم شناسی مختلفی بر موجودات زنده و زیستگاه‏ هایشان داشته ‏باشد. ذرات نانو پس از ورود به بدن انسان ممکن است باعث آسیب دی ان ای و میتوکندری‏ ها و آپوپتوز/ مرگ برنامه ‏ریزی‌شده سلول در اندام ‏های مختلف و حساس بدن از جمله کلیه، ریه، و کبد شوند.

هدف از این مطالعه مروری ارزیابی نقادانه نگرانی‏ های مختلف محیط زیستی و سم‏شناسی مربوط به کاربرد نانومواد است. بخش اول این مرور منابعِ پژوهشی به توصیف نانومواد در نقش ابزاری بالقوه برای پاکسازی محیط زیست اختصاص دارد. در بخش‏ های دوم و سوم تاثیرات مختلف زیست محیطی و سمّیّت‏ های ناشی از کاربرد نانومواد توصیف شده است و بخش آخر به بحث درباره زیست ‏پالایی آلاینده ‏های متشکل از نانومواد با کمک میکروب ها پرداخته است.       

صفحه اختصاصی مقاله

دانلود مقاله کامل