۵ شهریور ۱۴۰۳
۱ مرداد ۱۳۹۹
نانوذرات بهکاررفته در محصولاتی مانند لوازم آرایشی قابلنفوذ در پوست نیستند، اما یک گزارش جدید تأیید میکند که در صورت آسیبدیدن پوست، نانوذره قابلیت نفوذ پیدا میکند. هرچند در این گزارش عنوانشده که بهدلیل نبود روشهای معتبر و استاندارد و همچنین بهدلیل استفاده از پروتکلهای مختلف مقایسه و ارزیابی دشوار است.
به سفارش ناظر نانومواد اتحادیۀ اروپا، مطالعهای توسط کنسرسیوم پژوهشگران هلندی انجام شد که به تحلیل پژوهشهایی با این مضمون پرداخت: آیا نانوموادی که در محصولات مصرفی و محلکار استفاده میشوند، توسط پوست جذب شدهاند یا خیر؟. یافتهها نشان داد نانومواد بهندرت از طریق پوست سالم جذب می شوند، اما از سوی دیگر مشخص شد یونهای نقرۀ موجود در نانوذرۀ نقره (که بهخاطر خاصیت ضدباکتریبودن کاربرد دارند) تا حدی در پوست نفوذ میکنند.
این گروه هلندی توصیه کرده است که:
۱. پژوهشهای جدید باید از آزمونهای بافت در شرایط طبیعی (برونتنی) استفاده کنند؛
۲. آزمایشهای آتی را روی پوست انسان و خوک (و نه جوندگان) انجام دهند؛
۳. از دستورالعملهای OECD پیروی کنند.
به گفتۀ اندرو مینارد، مدیر آزمایشگاه نوآوری ریسک در دانشگاه ایالتی آریزونا، این گزارش یافتههای یک دهۀ اخیر را تأیید میکند مبنی بر اینکه پوست سالم، بستر مهمی است که مسیر ورودِ نانومواد مهندسیشده را فراهم میسازد. وی ادامه میدهد که این گزارش «بهطور دقیق» مشخص نکرده است که در انجام مطالعات مقایسهای میان روشها و رویکردهای مختلف با چه چالشهایی مواجه شده است. مینارد میافزاید: «حتی با وجود این چالشها نیز شواهد علمی اندکی وجود دارند که اثبات کنند نفوذ نانوذرات از طریق پوست سالم، دارای ریسک بالا باشد».
مایکل رابرتز، استاد داروشناسی و درمانهای بالینی دانشگاه کوینزلند ضمن تمجید از این گزارش، اظهار تعجب میکند که چرا در این مطالعه از پژوهشهای مربوط به رشتههای داروسازی و درماتولوژی (پوستشناسی) استفاده نشده است. او میگوید: «تمام مطالعات محیطی، دارویی و سمشناسی نانو روی پوست انسان (به هر دو صورت درونتنی و برونتنی)، دریافتهاند که نانوذرات بهندرت میتوانند از بیرونیترین لایۀ پوست عبور کنند». رابرتز اضافه میکند: «پژوهشهای زیادی انجام شده که نشان میدهند نانوذرات میتوانند از پوستهای آسیبدیده و پوست برونتنیِ حیوانات عبور کنند و زمانی که یونها از نانوذرات آزاد شوند، حتی میتوانند به پوست سالم انسان نیز نفوذ کنند که این خاصیت یونهای محلول و برخی از انواع نانوذرات است.»