۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
۷ مرداد ۱۳۹۹
جهان امروز با مسئلۀ زیستمحیطی مهمی به نام آلودگی پلاستیک مواجه است و با این وجود، مطالعه راجع به تأثیرات میکروپلاستیکها و نانوپلاستیکهای موجود در محصولات خوراکی و آشامیدنی بر سلامتی انسان «توجه پژوهشگران را آن طور که باید به خود جلب نکرده است». این ادعای گروهی است که پژوهش نوآورانه و جدیدشان اخیراً در مجلۀ اِستِم سِلز منتشر شده است.
در این پژوهش پلتفورم جدیدی ارائه شده که امکان مطالعۀ آثار زیانآور بالقوۀ میکروپلاستیک و نانوپلاستیکها را میسر ساخته است. نتایج این پژوهش نه تنها نشان داد که چگونه این ذرات بر سلامتی و روند رشد جنین تأثیر میگذارند، بلکه راههای بدیعی را برای مطالعۀ آلودگی پلاستیک و نقش و تأثیر آن بر منشأ بیماریهای مختلف گشوده است.
پژوهشهای اندکی به تأثیرات زیانآور و بالقوۀ میکرو/نانو پلاستیکها بر سلامتی و رشد جنین پرداختهاند، زیرا وجود انواع مختلف پلاستیک، اندازۀ ذرات و نبود مدلهای قابلاعتماد، مطالعۀ آثار آلودگی پلاستیک بر سلامت انسان را به یک چالش واقعی تبدیل کرده است. دکتر استوجکوییک نکتۀ دیگری را نیز به موارد فوق میافزاید: «در سطح بینالملل، هیچ تعریف یا آییننامۀ واضح و دقیقی در خصوص میکروپلاستیکها و نانوپلاستیکها وجود ندارد». تمام این کاستیها، استوجکوییک و همکارانش را بر آن داشت تا پلتفورم نوآورانهای ارائه کنند: درمعرضقرارگرفتن جنین انسان پیشازلانهگزینی و سلولهای بنیادین پرتوان القایی (IPSC) با ذرات پلاستیک ممکن است در ژن و در مسیرهای پیامدهنده، تغییراتی را به وجود آورد و پلتفورم مذکور، برای نخستین بار در جهان، امکان ارزیابی چنین تغییراتی را فراهم آورده است.
این گروه کارشان را روی نانوذرۀ پلیاستایرین متمرکز کردهاند که عمدتاً در بستهبندی خوراکیها و نوشیدنیها به کار میرود. نتایج تحلیل آنها نشان داد که نانوپلاستیکها ژنهای مربوط به تکامل بافت چشم ، ناهنجاریهای قلب و ایسکمی را تغییر میدهند. جان نولتا، سردبیر مجلۀ استمسلز، میگوید: «این گزارش ارزشمند با نگاهی هوشیارانه به تأثیر نانوذرات پلاستیک بر سلولهای بنیادین انسان پرداخته است. پیشتر مشخص شده بود که این ذرات مشکلزا هستند اما تا جایی که من میدانم این نخستین گزارشی است که در مورد چگونگی تأثیر نانوذرۀ پلیاستایرین بر IPSC و سلولهای جنینی دادههای قطعی و دقیقی ارائه داده است.» نولتا اضافه میکند: «برای پژوهشهایی که تأثیرات منفی آلایندههای مختلف نانوپلاستیک را مطالعه میکنند، این پلتفورم کاربردی و اجرایی خواهد بود».
لینک نسخۀ کامل مقاله با عنوان «پلتفورمی برای مطالعۀ درونسلولی آلودگی نانوپلاستیک پلیاستایرین و پیامدهای بالینی آن» در انتهای خبر ارائه شده است.
https://stemcellsjournals.onlinelibrary.wiley.com