۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۳
۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۲
هنگامی که سخن از موادی پیش می آید که از آنها برای مبارزه با باکتری ها استفاده می کنند، ممکن است نقره اولین ماده ای نباشد که به ذهن ما می رسد. با این حال این فلز گرانبها از دهه ۱۹۳۰ در صنعت پزشکی به عنوان یک زیست کش استفاده می شود. مواد زیست کش موادی هستند که برای توقف، بی خطر سازی و ایجاد اثر کنترلی بر روی هر موجود مضری به کار می رود.
امروزه نانو ذرات نقره ضد باکتری، در کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند، مانند جلوگیری از ایجاد بوی ناخوشایند ناشی از باکتری ها در جوراب ها و لباس های ورزشی. با توجه به اینکه۹از ویژگی ضد باکتری نقره استقبال می گردد، همواره درباره اثر نانو نقره هنگامی که همراه پساب ناشی از شستشو آزاد می شود، نگرانی وجود دارد. تحقیقات نشان داده است که نانو نقره زمانی که به یک ماده تقریبا غیر قابل حل به نام سولفید نقره تبدیل می شود، خطر اندکی را برای محیط زیست به همراه دارد. در این صورت آن را در زمان تصفیه آب حذف می کنند.
برای یافتن یک نتیجه قطعی در مورد خطرات بالقوه نانو نقره، اتحادیه اروپا پروژه PROSUITE را تصویب و تامین مالی کرده است. در این پروژه به آنالیز اثرات زیست محیطی نانو نقره آزاد شده از پیراهن های ورزشی در طول تمام چرخه عمرشان، از استخراج مواد خام تا دفع به صورت زباله، پرداخته می شود.
توبیاس وسلر محقق موسسه مهندسی محیط زیست در موسسه فناوری سوییس می گوید: « نانو نقره را می توان در مقادیر بسیار کمتری نسبت به بقیه مواد ضد میکروبی به کار برد. لذا مزایای زیادی به لحاظ استفاده کمتر از منابع و اثرات زیست محیطی کمتر دارد. با این حال خطرات انسانی و زیست محیطی نانو نقره باید به طور کامل شناخته شود. »
همچنین پروفسور آندریاس باون از گروه مهندسی محیط زیست دانشگاه فناوری دانمارک می گوید: «پروژه PROSUOTE بسیار مرتبط و لازم است. چرا که ردپایی درباره اثرات این پیراهن ها ارائه می دهد. به علاوه اینکه چگونه پوشش نانو نقره بر رفتار زیست محیطی آن اثر می گذارد، هنوز ناشناخته است. »
پروژه PROSUITE که اولین تحقیق از نوع خودش بر روی یک نانو ماده است، نشان می دهد پیراهن های حاوی نانو نقره اگر با توجه به خواص ضد میکروبی شان به دفعات کمتری شسته شوند، اثرات زیست محیطی شان در زمان استفاده کاهش خواهد یافت. این مساله حتی اثرات زیست محیطی را که در طی تولید ایجاد شده، جبران می کند. وسلر توضیح می دهد: « در مقایسه با تمام مواد سمی که یک پیراهن در طی چرخه عمر خود آزاد می کند، به نظر می رسد نانو نقره آزاد شده ناشی از شستشوی پیراهن شدت کمی دارد. »
برند نواک متخصص ارزیابی ریسک های زیست محیطی در آزمایشگاه های فدرال علم و فناوری مواد در سوییس بیان می کند: « مطالعه PROSUITE یک گام مهم دریک مسیر درست است. هنوز برای این که بتوانیم به طور کامل مزایای زیست محیطی منسوجات نانو نقره را ارزیابی کنیم، باید درباره موضوعاتی مانند: تولید صنعتی نانو نقره یا اینکه آیا منسوجات نانو نقره واقعا کمتر شسته می شوند یا نه، بیشتر بدانیم. » نواک با یاد کردن از نانو نقره به عنوان زیست کشی موثر با اشکالاتی کم اضافه می کند: « هنوز هیچ مدرک قوی دال بر سمیت نانو نقره بدست نیامده است.»
وسلر که در حال حاضر به عنوان دانشمند ناظر در آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا، به جمع آوری داده ها و انجام مطالعات مدل سازی بر روی انتشار نانو مواد از محل های تولید آنها می پردازد تا ارزیابی چرخه عمر منسوجات نانو را بهبود بخشد. وی بیان می کند: « اگر چه هیچ تهدیدی برای کسانی که از این منسوجات استفاده می کنند، وجود ندارد، اما احتمال تهدید برای کارکنان شاغل در صنعت نانو فناوری موجود است، زیرا ممکن است در حین کار نانو ذرات را استنشاق کنند. نانو ذرات می توانند عمیقا به داخل ریه نفوذ کنند.